Ένα δισεκατομμύριο και 202 εκατομμύρια ευρώ ο προϋπολογισμός των Τουρκοκυπρίων για το 2010.

Η Τουρκία καλύπτει το 34% του προϋπολογισμού?

του Χασάν Καχφετζίογλου


Σήμερα θα ήθελα να δώσω στους αναγνώστες του «Πολίτη» έναν φάκελο με μπόλικους «αριθμούς». Όπως γίνεται κάθε χρόνο, ο επίσημος «προϋπολογισμός» της διοίκησης στο βόρειο τμήμα της Κύπρου αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα θέματα συζήτησης στην εσωτερική πολιτική σκηνή κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου. Όμως, η πιο μεγάλη διαφορά φέτος είναι ότι ο έλεγχος του «προϋπολογισμού» πέρασε στα χέρια του Ντερβίς Έρογλου, ενώ πέρσι ανήκε στον Φερντί Σαμπίτ Σογιέρ. Ο Έρογλου κατηγορεί την περασμένη διοίκηση ότι «δεν διαχειρίστηκε καλά τα χρήματα». Ουσιαστικά, και οι αριθμοί επιβεβαιώνουν ότι δεν ήταν πολύ πετυχημένη η «διαχείριση του προϋπολογισμού» από το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (ΡΤΚ). Κατά την προετοιμασία του προϋπολογισμού για το 2009, η διοίκηση Σογιέρ προέβλεψε «έλλειμμα» της τάξης των 102.5 εκατομμυρίων ευρώ. Όμως, οι αριθμοί δείχνουν ότι το «έλλειμμα» αυτό θα φτάσει στα 235 εκατομμύρια ευρώ στο τέλος του Δεκεμβρίου.Η Τουρκία παρέχει τη μεγαλύτερη βοήθεια στον επίσημο προϋπολογισμό των Τουρκοκυπρίων. Στη Λευκωσία υπάρχει και μια «Επιτροπή Βοήθειας» αποτελούμενη από γραφειοκράτες ανώτατου επιπέδου προερχομένων από την Τουρκία για να συντονίζει αυτή τη βοήθεια της Τουρκίας. Ο εδώ Πρέσβης της Τουρκίας εκτελεί χρέη Προέδρου της Επιτροπής Βοήθειας. Οι τεχνοκράτες που υπηρετούν σε αυτή την επιτροπή εκπροσωπώντας τα διάφορα υπουργεία της Τουρκίας παρακολουθούν στενά όλα τα σχέδια που εκτελούνται με αυτή τη βοήθεια. Αναμένεται ότι τα προσεχή τρία χρόνια η Τουρκία θα παράσχει βοήθεια ύψους 670 εκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο κατά μέσο όρο. Όμως, συνήθως η ετήσια βοήθεια της Τουρκίας ξεπερνά τους συμφωνηθέντες αριθμούς. Οι Τουρκοκύπριοι πολιτικοί ζητούν συνεχώς συμπληρωματικές βοήθειες και δάνεια από την Τουρκία για τα «ελλείμματα» που προκύπτουν. Το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ), που ανέλαβε καθήκοντα φέτος μετά τις εκλογές του περασμένου Απριλίου, προσπάθησε να καλύψει τα «ελλείμματα στον προϋπολογισμό» εξασφαλίζοντας επιπλέον κονδύλι 150 εκατομμυρίων ευρώ με ένα «συμπληρωματικό πρωτόκολλο», που υπέγραψε με την Τουρκία.Αναμένεται ότι ο προϋπολογισμός του 2009 θα ανέλθει στο ένα δισεκατομμύριο 136 εκατομμύρια ευρώ στο τέλος του Δεκεμβρίου. Το δε σύνολο των «εγχώριων εισοδημάτων» μέσα σε αυτό τον προϋπολογισμό αναμένεται να είναι 680 εκατομμύρια ευρώ. Ο προϋπολογισμός του 2010 προβλέπεται να είναι ένα δισεκατομμύριο 202 εκατομμύρια ευρώ. Το μεγαλύτερο μερίδιο στον προϋπολογισμό είναι οι μισθοδοσίες του προσωπικού που ανέρχονται στο 38%. Ακολουθούν τα τρέχοντα έξοδα με 44%. Αποτελούν το 82% του προϋπολογισμού για το 2010 οι πληρωμές για μισθούς, επιδόματα, κοινωνικές παροχές, συντάξεις και βοήθεια σε επίσημους οργανισμούς και τοπικές διοικήσεις. Τα ποσοστά των εσόδων στον προϋπολογισμό είναι τα εξής: Εγχώρια έσοδα 66% και βοήθεια και δάνεια από την Τουρκία 34%.Οι αξιωματούχοι του ΚΕΕ παρακολουθούν από κοντά τον προϋπολογισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας για το 2010. Επισημαίνοντας το «έλλειμμα» στον προϋπολογισμό που υποβλήθηκε στη βουλή και προβλέπει έξοδα 7.2 δισεκατομμύρια ευρώ και έσοδα 5.7 δισεκατομμύρια ευρώ, δίδουν το μήνυμα ότι «η κατάστασή μας δεν είναι τόσο άσχημη όσο νομίζουν κάποιοι».
Στο μεταξύ, ο πληθωρισμός που ήταν 19,2% το 2006 και 9,4% το 2007, ανήλθε στο 14,5% το 2008 και μειώθηκε στο 6% κατά τους πρώτους έντεκα μήνες του 2009.
Από το 2004 και εντεύθεν η Πρεσβεία της Τουρκίας στη Λευκωσία εκδίδει και διανέμει στον Τύπο λεπτομερείς εκθέσεις που περιέχουν τις βοήθειες και τα δάνεια που παρέχει στους Τουρκοκύπριους. Στο βιβλίο που εξέδωσε το Μάρτιο του 2009 με τίτλο «Επενδύσεις που Προγραμματίζεται να γίνουν το 2009», η Πρεσβεία είχε ανακοινώσει ότι η Τουρκία θα προσέφερε βοήθεια ύψους 543 εκατομμυρίων δολαρίων για το 2009. 150 εκατομμύρια δολάρια από αυτό το ποσό θα πήγαιναν σε έργα υποδομής και 60 εκατομμύρια σε σχέδια ενίσχυσης του πραγματικού τομέα της οικονομίας. Στο βιβλίο της πρεσβείας παρατέθηκαν αναλυτικά 345 σχέδια για έργα υποδομής που προγραμματίζονταν για το 2009 και 92 σχέδια για την πραγματική οικονομία. Φυσικά, όπως ανέφερα και προηγουμένως, «λογάριαζαν χωρίς τον ξενοδόχο» και μόλις ο Ντερβίς Έρογλου ανήλθε στην εξουσία φέτος και είπε ότι βρήκε άδεια τα ταμεία, η Τουρκία απέστειλε συμπληρωματικό κονδύλι ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ.
Η Πρεσβεία της Τουρκίας ετοιμάζει ξεχωριστές εκθέσεις για τα έργα που προγραμματίζονται και ξεχωριστές για τα έργα που ολοκληρώνονται. Τις προάλλες δημοσιεύθηκε και η «Έκθεση Δράσης» που ετοίμασε η Πρεσβεία για το 2008. Στον πρόλογο της έκθεσης, η οποία καταλαμβάνει 96 σελίδες, ο Πρέσβης της Τουρκίας Σακίρ Φακιλί αναφέρει ότι το 49,4% της βοήθειας που δόθηκε το 2008 χρησιμοποιήθηκε για να καλυφθούν τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό και εκφράζει ως εξής με κομψό τρόπο τη δυσφορία του γι΄ αυτό το γεγονός: «Στόχος μας ως Τουρκία είναι η χρήση του συνόλου αυτής της βοήθειας σε έργα υποδομής και στην πραγματική οικονομία». Ενώ αναφέρει ότι δεν τον χαροποιεί το γεγονός ότι μόνο 27,2% των χρημάτων που στέλλονται από την Τουρκία δαπανώνται σε έργα υποδομής και για στήριξη της πραγματικής οικονομίας, ο Φακιλί επισημαίνει ακόμη ένα σημείο: Το γεγονός ότι αυξάνεται αργότερα η βοήθεια που προγραμματίζεται να δοθεί.
Ο Φακιλί υπογραμμίζει ότι προγραμματίστηκε οικονομική βοήθεια ύψους 526 εκατομμυρίων δολαρίων για το 2008, αλλά στο τέλος δόθηκαν 609 εκατομμύρια. Φυσικά, παραθέτω πιο πάνω με αριθμούς ότι αυτό ισχύει και για το 2009. Στην «Έκθεση Δράσης για το 2008 αναφορικά με τη βοήθεια που δόθηκε στους Τουρκοκύπριους από την Τουρκία» αναφέρθηκε ότι το 2008 ήταν μια χρονιά κατά την οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν αποτελεσματικά τα χρήματα που δόθηκαν ως βοήθεια από την Τουρκική Δημοκρατία. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2008 παρατηρήθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό των τελευταίων επτά χρόνων στο θέμα της δαπάνης της βοήθειας της Τουρκίας για κάλυψη των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό και μια τέτοια κατάσταση δεν υπήρξε ποτέ ξανά εκτός από την περίοδο 2000-2001. Ενώ το 2006 η βοήθεια της Τουρκίας δαπανήθηκε κατά ένα μεγάλο ποσοστό για επενδύσεις, το 2008 μεγάλο μέρος αυτής της βοήθειας μεταφέρθηκε στο έλλειμμα του προϋπολογισμού. Οι δε δαπάνες για την άμυνα ακολούθησαν σταθερή πορεία. Με χρήματα της Τουρκίας υλοποιήθηκαν ή βοηθηθήκαν συνολικά 37 έργα το 2008.Σύμφωνα με την έκθεση, φαίνεται ότι το 41 % των κονδυλιών που δόθηκαν για την άμυνα, τα έργα υποδομής, την πραγματική οικονομία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα μεταφέρθηκαν στο 2009. Αξιοπρόσεχτο είναι και αυτό το γεγονός. Δηλαδή, δεν καθίσταται δυνατόν να χρησιμοποιηθούν τα περισσότερα από τα χρήματα που δίδονται και μεταφέρονται στην επόμενη χρονιά. Η Πρεσβεία της Τουρκίας στη Λευκωσία, η οποία αξιολόγησε το ποσοστό αυτό ως πολύ υψηλότερο από αυτό που έπρεπε να ήταν, κατέδειξε ως το λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό «το γεγονός ότι προχωρούν πολύ αργά οι επενδύσεις του δημοσίου και τα κίνητρα στην πραγματική οικονομία στην Κύπρο και είναι πολύ μακρά η διαδικασία δαπάνης αυτών των κονδυλιών, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά κονδύλια για επενδύσεις και για στήριξη της πραγματικής οικονομίας».
Πού δαπανήθηκαν;
Σύμφωνα με την έκθεση που ανακοίνωσε η Πρεσβεία της Τουρκίας στη Λευκωσία, το 27,2% της βοήθειας που χρησιμοποιήθηκε το 2008 δαπανήθηκε για έργα υποδομής και στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Υλοποιήθηκαν συνολικά 37 έργα το 2008 με τη βοήθεια της Τουρκίας. Τα έργα αυτά και τα ποσά της βοήθειας είναι τα εξής:
Έργο Βοήθεια σε ευρώ


2η Φάση του Δρόμου Λευκωσίας-Μόρφου 5.116.000

Σχέδιο Συντήρησης και Επισκευής Δρόμων 4.622.000

Ανέγερση Κτηρίου Νοσοκομείου Αμμοχώστου 4.571.000

Έργα Υποδομής των Δήμων 2.283.000

Βοήθεια σε Διάφορες Τουριστικές Περιοχές 1.511.000

Ανάπτυξη του Τομέα της Δασολογίας 1.189.000

Παροχή Δανείου στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις για Επενδύσεις

και Λειτουργία μέσω της Τράπεζας Αναπτύξεως 1.124.000

Κτήριο της Αστυνομικής Διεύθυνσης Τρικώμου 1.003.000

Εργοστάσιο Επεξεργασίας Λυμάτων στην Κερύνεια 997.949

Ανάπτυξη του Γεωργικού Τομέα 990.445

Στήριξη του Τομέα της Βιομηχανίας 975.651

Ανανέωση των Αγωγών, Δικτύου και Τουρμπινών

Πόσιμου Νερού 918.353

Κοινωνική και Οικονομική Αποκατάσταση των Λιγότερο

Ανεπτυγμένων Περιοχών 856.700

Κτίριο της Τράπεζας Αναπτύξεως 835.258

Αμφιθέατρο Κερύνειας 772.728

Ανάπτυξη των Υπηρεσιών Εκπαίδευσης και Παιδείας,

Ανέγερση Αιθουσών Διδασκαλίας 761.628

Αγορά Χάλκινων Καλωδίων και Οπτικών Ινών για την Αρχή

Τηλεπικοινωνιών και Αγορά Συστημάτων Ψύξης για το Τηλεφωνικό

Κέντρο Λευκωσίας 680.470

Ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Λεύκας 677.348

Αγορά Τεχνικού Εξοπλισμού Υπηρεσιών Υγείας 421.021

Ανέγερση Τεμένους στο Λευκόνοικο 300.210

Τεχνικός Εξοπλισμός και Υλικό για τα Επαγγελματικά Λύκεια 251.913

Κεντρικό Περιφερειακό Κτίριο Μετάδοσης Μπαϊράκ και Προσθήκες 140.909

Τηλεοπτικά Στούντιο Μπαϊράκ 327.272

Νέα Ρύθμιση Μουσείου Τζάνμπουλατ 097.727

Συντήρηση Οθωμανικού Κυβερνητικού Μεγάρου Κυθρέας 105.708

Επισκευή και Εξοπλισμός Κτιρίων 058.612

Βοήθεια σε Ανέγερση Υποδομής Βιομηχανικών Περιοχών 361.903

Ανάπτυξη της Κτηνοτροφίας και Οργανωμένων Καταφυγίων Ζώων 158.866

Επισκευή Μαυσωλείου και Τάφων στη Τύμβου 170.681

Επισκευή Κτιρίου Λιμανιού Αμμοχώστου και Αίθουσας Επιβατών 113.102

Αγορά Μηχανημάτων για το Κρατικό Χημείο 105.566

Ανέγερση Εργαστηρίου Κεραμικής στις Κεντρικές Φυλακές 041.567

Στήριξη των Επιστημονικών Δραστηριοτήτων στην Ανώτατη

Εκπαίδευση και Από Κοινού Προώθηση των Πανεπιστημίων 281.939

Συμβολή στο 'Ανοιγμα Γραφείων Τουριστικής Πληροφόρησης 146.258

Σχέδιο Επιπρόσθετων Arch Houses και Επισκευή Κτηρίων στην Καρπασία 206.113

Σχέδιο Σπιτιών Πανσιόν του Δήμου Κώμη Κεπήρ 063.487



Πηγή : Εφημερίδα Πολίτης